znani ludzie obszaru NGR

Friedrich Wilhelm Kritzinger– ur. 1890 r. w Zielonowie, syn tamtejszego pastora. Niemiecki urzędnik państwowy, sekretarz stanu w Kancelarii Rzeszy w czasach narodowego socjalizmu. Uczestnik konferencji w Wannsee, która zdecydował o eksterminacji żydów w Europie.  Sądzony w procesie norymberskim, zmarł w 1946 r.

Kurt Wege – ur. w 1881 r. w 1908 r. zakupił majątek Folsztyn – Ludwigsdorf wielkości 400 morg.  Uczestnik wojny w Niemieckiej Afryce Południowej przeciw tubylcom oraz I Wojny Światowej. Od 1919 r. był przewodniczącym związku właścicieli ziemskich w Netzekreis. W latach 1924-1933 poseł w Sejmie Rzeszy, reprezentujący V okręg wyborczy –Frankfurt nad Odrą.

Guenter Michael Nobel – ur. w Wieleniu w 1913 r. w starej z pochodzenia węgierskiej rodzinie rabinów. Jego ojciec był od 1914 r. rabinem w Pile. W 1924 rodzina wyprowadziła się do Berlina, gdzie ojciec został rabinem. Z powodu prześladowań antysemickich, przerwał studia i kształcił się na mechanika samochodowego dzięki pomocy gminy żydowskiej. Wstąpił do Komunistycznej Partii Niemiec w 1930 r. W 1936 r. uwięziony wraz z żoną za działalność antypaństwową, skazany na 3 lata więzienia. Po wyjściu na wolność wyjechali do Szanghaju, gdzie wojnę spędzili w getcie. Po wojnie pracował jako spawacz w amerykańskiej bazie wojskowej w tym mieście. W latach 1949-1952 był działaczem partyjnym w komunistycznej partii Niemiec wschodnich ( SED), do czasu, aż wyszła na jaw jego praca dla wojsk amerykańskich. Odesłany na podrzędne stanowisko w radiu Berlin;

Georg von Blankensee – ur. na zamku w Wieleniu w 1792 r.; poeta  i muzyk niemiecki. Pisał wiersze i komponował utwory na fortepian i gitarę.

Jan Kazimierz Sapieha – właściciel dóbr wieleńskich w początkach XVIII w. Otrzymał je w posagu po ożenku z Ludwiką z Opalińskich. Bardzo zasłużył się dla kolonizacji ziemi wieleńskiej; był założycielem wsi Brzegi, Huta Szklana, Wiżany,  Olendry Sapieżyńskie ( dzisiejszy Łokacz),  wsi Ludwigsdorf ( wieś Ludwiki – obecnie Kałądek) nazwanej od imienia żony, folwarku Pestkownica oraz kilku osad nad

Józef Noji – urodził się w 1909 r. w Pęckowie, rozstrzelany  w 1943 w obozie koncentracyjnym w Auschwitz. Był przedwojennym polskim lekkoatletą, olimpijczykiem, wielokrotnym mistrzem Polski w biegach długodystansowych. Pracował jako stolarz i tramwajarz warszawski; w okresie okupacji aresztowany przez Niemców i zesłany do Auschwitz. Talent biegacza objawił się w 1932 r., kiedy podjął pracę w miejscowości oddalonej o 24 km od rodzinnej wsi. Pomimo rozpoczynania pracy rano, przebiegał cały dystans od swego domu do pracy. W 1934 r. jako amator pokonał czołówkę polskich biegaczy w Biegach Narodowych na Przełaj. Kolejnym etapem kariery było powołanie do kadry narodowej. Jego największym krajowym rywalem był słynny Janusz Kusociński. W czasie okupacji Niemcy proponowali mu podpisanie Volkslisty dającej liczne przywileje. Podjął działalność w strukturach państwa podziemnego. Aresztowany, zesłany do Auschwitz i tam zamordowany strzałem w tył głowy. Pośmiertnie został odznaczony w 1944 Krzyżem Walecznych.

W swojej małej ojczyźnie Noji został upamiętniony pamiątkową tablicą na kościele w Pęckowie ( 1986 r.), obeliskiem w Drawskim Młynie> Ku pamięci biegacza organizowany jest corocznie masowy Bieg imienia Józefa Nojego prowadzący z Drawskiego Młyna przez Pęckowo, Drawsko, Krzyż, hutę Szklaną do Krzyża.

Józef Chociszewski  – urodził się w Chełście w 1837 r., zmarł w Gnieźnie w 1914 roku. Był pisarzem, autorem licznych książek historycznych o łącznym nakładzie kilku milionów egzemplarzy. Wydawał i redagował gazety w zaborze pruskim i austriackim, organizował stowarzyszenia społeczno – kulturalne. Za swoją działalność  był więziony przez władze pruskie.

Kurt Lueck  -ur. 28.12.1900 r w Chodzieży, zm. 5 marca 1942 koło Orszy, Białoruś) – niemiecki historyk, etnograf, działacz mniejszościowy w Polsce, doktor nauk filozoficznych. Brał udział w walkach o Chodzież 8 stycznia 1919 r., otrzymał Krzyż Żelazny II klasy.

 Studia ukończył w 1924 składając dysertację o polskich chłopach w powieściach XIX wieku. Następnie wrócił do Polski dorabiając jako tłumacz. Na Uniwersytecie Poznańskim  uzyskał tytuł naukowy doktora filozofii. Pracował jako kierownik „Poznańskiego Towarzystwa Historycznego” oraz jako redaktor „Niemieckiego Miesięcznika w Polsce”). Z listy mniejszości niemieckiej kilkakrotnie brał udział w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej. Na krótko przed wybuchem wojny w 1939 został aresztowany przez władze polskie. Po wybuchu wojny został zwolniony. Następnie został członkiem „niemieckiej ludowej samoobrony” (niem. Volksdeutscher Selbstschutz), która angażowała się w prześladowania i zamachy na polską inteligencję. W marcu 1940 roku został żołnierzem SS. Po wybuchu walk z Rosją Radziecką w 1941 dobrowolnie zaciągnął się do oddziałów Wehrmachtu. W marcu 1942 został zastrzelony przez sowieckich partyzantów.

Autor licznych prac historycznych o roli Niemców w rozwoju ziem Rzeczpospolitej. Interesująca jest jego praca „Historia niemczyzny w Chodzieży i okolicy” .

Roman Drews – ur. 1908 r. w Chodzieży, jeden z najwybitniejszych polskich neurochirurgów. Absolwent gimnazjum św. Barbary, wysiedlony z poznania w 1939 r. do Ostrowca  świętokrzyskiego. Tam leczył i ukrywał partyzantów w szpitalu. Jego imię nosi szpital powiatowy w Chodzieży.

Tadeusz Siejak  –mieszkaniec Chodzieży od 1980 r. , inżynier elektryk , pisarz z zamiłowania.

Janko  z Czarnkowa  – ur. 1320 w Czarnkowie, zmarł 1387 w Gnieźnie. Autor Kroniki opisującej lata 1370-1384. Podkanclerzy koronny i archidiakon gnieźnieński.

Leszek Bogdanowicz, pseudonim Bob Roy, właściwie Bogusław Grzyb, ur. 1934 w Czarnkowie, zm. 1984 w Warszawie) polski kompozytor, a także gitarzysta, aranżer i dyrygent.

Włodzimierz Raczyński – właściciel majątku w Stajkowie, pierwszy starosta czarnkowski. Pochowany na cmentarzu w Lubaszu.

Wacław Taranczewski (ur. 1903 w Czarnkowie, zm. 1987 w Krakowie) –malarz reprezentujący nurt dwudziestowiecznego koloryzmu. W 1935 r. zajął się prowadzeniem w Poznaniu galerii Salon 35. Malował cyklami. Najbardziej znane to: Martwa natura z zielonym dzbanem, Martwa natura z błękitnym wazonem i muszlą, Martwa natura z klatką. Polichromie realizował głównie w architekturze sakralnej. Powstało ich wiele, najważniejsze to Kościół Najświętszej Marii Panny w Poznaniu i Kościół św. Marcina w Poznaniu, aula Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Zaprojektował i zrealizował witraże w katedrze warszawskiej, poznańskiej i w kościele parafialnym w Borku Falęckim w Krakowie.

Adam Słodowy (ur. 1923 w Czarnkowie, zm. 2019 w Warszawie – popularyzator majsterkowania, autor i prowadzący program telewizyjny Zrób to sam (1959–1983). Słodowy prezentował w nim osobiście, jak z ogólnie dostępnych rzeczy (np. zużytych opakowań) robić zabawki i przedmioty użytkowe. Był również autorem wielu książek poświęconych samodzielnemu majsterkowaniu. Słodowy był również autorem scenariusza do serii filmów animowanych dla dzieci Pomysłowy Dobromir i Pomysłowy wnuczek . Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim . Ciekawostką jest ,że w 1958 r. napisał książkę „Budowa samochodu amatorskiego”

Edwin Kozera (ur. 1924 w Czarnkowie, zm. 2006 tamże) lekkoatleta, długodystansowiec. Z zawodu był ogrodnikiem. Rozpoczął karierę lekkoatletyczną w 1946. Specjalizował się w biegu maratońskim. Był mistrzem Polski na tym dystansie w 1952, wicemistrzem w 1951 oraz brązowym medalistą w 1949 i 1950.

Bolesław Krysiewicz (ur. 1862 w Czarnkowie, zm. 1932 w Poznaniu) – lekarz, społecznik, polski działacz niepodległościowy w okresie międzywojennym, Był chirurgiem w Poznaniu, w Szpitalu Przemienienia Pańskiego. Był sekretarzem redakcji słownika lekarskiego Od 1893 roku piastował stanowisko naczelnego lekarza w Szpitalu Dziecięcym św. Józefa w Poznaniu (w 1958 jednostka ta została nazwana jego imieniem). W 1900 r. Krysiewicz wstąpił do Ligi Narodowej, a później był pierwszym przywódcą Polskiego Towarzystwa Demokratycznego. W 1913 roku został sekretarzem Rady Narodowej w Poznaniu. Później został delegatem Wielkopolski na obrady Sejmu Ustawodawczego.

Wawrzyniec Kuśniak (ur. 1788 w Czarnkowie, zm. 1866 w Głogówku) – zakonnik, filipin, apostoł dobroczynności i Sługa Boży Kościoła Katolickiego. Po śmierci ojca przerwał naukę i pracował, jako stróż dworski, pisarz gospodarski wreszcie jako ekonom. Mając 23 lata wstąpił do Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri (filipinów). W klasztorze na Świętej Górze uzupełnił wykształcenie, a następnie w 1813 rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Poznaniu. W 1839 r. wybrany został na przełożonego wspólnoty, pełniąc tę funkcję przez 27 lat, aż do śmierci. Jako przełożony był sprawnym organizatorem i zarządcą klasztoru.. Szczególnie opiekował się biednymi. W swoim testamencie z 24 lutego 1866 zapisał: Pieniądze, które oddadzą dłużnicy, mają być rozdane między ubogich, jeśli nie oddadzą, darować. Zmarł 15 marca 1866 w opinii świętości. Pochowany został w specjalnej, poświęconej mu krypcie klasztornego kościoła pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Filipa Neri na Świętej Górze.

Władysław Pilawski – Pochodził z rodziny o tradycjach pożarniczych i patriotycznych – jego ojciec był prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej w Czarnkowie w latach 1926–1939. Był członkiem Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej oraz Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”.  W czerwcu 1950 roku objął stanowisko Zastępcy Komendanta Głównego Straży Pożarnych do spraw technicznych. W 1953 roku był dwukrotnie aresztowany i przesłuchiwany przez Służbę Bezpieczeństwa. Z powodów politycznych został zwolniony z pełnionej funkcji w styczniu 1954 roku. t. Do pracy w Komendzie Głównej SP powrócił w 1957 roku. Był autorem kilkunastu publikacji z dziedziny pożarnictwa oraz historii ziemi czarnkowskiej. Po śmierci został pochowany na czarnkowskim cmentarzu komunalnym przy ul. Rolnej.

Reinhold Sadler (ur. 1848 w Czarnkowie – zm. 1906). Dziewiąty gubernator amerykańskiego stanu Nevada.

Frieda Riess– ur. 1890 r. w Czarnkowie – data śmierci niepewna. Fotograficzka. W 1917 r. otworzyła własne studio fotograficzne w Berlinie, które zasłynęło z portretów ludzi sztuki, kultury i polityki. W 1932 r. przeniosła się do Paryża a po zajęciu tego miasta w 1940 r. przez Niemców ukrywała się i żyła w odosobnieniu.

Martin Gerson (ur. 1902 w Czarnkowie – 1944 Auschwitz-Birkenau). Ogrodnik. Uczył się w Wieleniu, potem rozpoczął staż w żydowskiej szkole ogrodnictwa w pobliżu Hannoweru ( słynnego miasta ogrodów). Założył gospodarstwo rolne koło Cottbus, gdzie przygotowywano młodzież żydowską do osadnictwa w Palestynie. W 1935 r. w Palestynie podjął nieudana próbę uruchomienia kibicu dla swoich uczniów. W 1941 wywieziony do obozu Theresienstadt – gdzie odpowiadał za utrzymanie obozowych parków i ogrodów. W 1944 wywieziony do Auschwitz i zamordowany.

Szlomo Popper  (1815-1891) . Rabin Czarnkowa w latach 1855-1891r. Badacz dziejów żydowskich. Tłumacz z hebrajskiego na niemiecki.

Wiktor Stachowiak; Mimo iż urodzony w Marten Dortmund w Westfalii (19.12.1889 r.), ściśle związany z Trzcianką, gdzie osiedlił się zaraz po wojnie. 5 maja 1945r. rozpoczął pracę w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. Jego zamiłowania historyczne sprawiły, że zbierał wszystko to, co stanowiło dokumentację przeszłości miasta i okolic. Zbiory te stały się zaczątkiem, reaktywowanego w 1958 r. Muzeum Regionalnego w Trzciance, a Wiktor Stachowiak został jego pierwszym kustoszem. Podczas pracy w muzeum wiele czasu poświęcał badaniom historii regionu, co zaowocowało znaczną dokumentacją na ten temat. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz pośmiertnie medalem z okazji 50. rocznicy powrotu Ziemi trzcianeckiej do Macierzy. Zmarł 5 kwietnia 1964 r. W uznaniu pracy Wiktora Stachowiaka trzcianeckie muzeum przyjęło jego imię.

Jan Dolata; Absolwent Wydziału Historycznego UAM w Poznaniu. Od 1989 r. pełnił funkcję dyrektora Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka. Z zamiłowania historyk. Jest autorem wielu publikacji m.in. „Muzeum w Trzciance”, „Trzcianka – zarys dziejów”, „Trzcianka na dawnej fotografii”, „Mieszkańcy Trzcianki w XX i wiekach poprzednich”, „Na strunie – legendy i przypowieści nadnoteckie” oraz periodyków dotyczących historii, życia, religii, mieszkańców naszego regionu. Zmarł 13 lutego 2012 roku.

Carl Schulz; urodził się w 1867 r. w Trzciance, jako syn jednego ze starszych cechu sukienników. Po przejściu na emeryturę, powrócił do Trzcianki, gdzie, w 1926 r., objął stanowisko dyrektora miejscowego muzeum. Mimo wykształcenia w naukach ścisłych i przyrodniczych, Schulz posiadał szerokie zainteresowania, które, oprócz zoologii, botaniki czy geologii obejmowały także archeologię, historię, folklorystykę. Już w czasie swej pracy w Poznaniu wstąpił do działającego tam Niemieckiego Towarzystwa Sztuki i Nauki. Publikował również artykuły dotyczące zoologii, a także prowadził historyczne kwerendy w archiwach Poznania i Berlina. Dziełem życia Carla Schulza było jednak trzcianeckie muzeum. Pod jego okiem, powstała w 1924 r. z inicjatywy Richarda Hesslera, placówka rozkwitła, znacznie powiększając swe zbiory. Dzięki Schulzowi Muzeum uzyskało również stałą siedzibę: poddasze hali sportowej przy dzisiejszej ul Staszica. W czasie pełnienia obowiązków dyrektora regionalnego muzeum Carl Schulz publikował liczne opracowania poświęcone dziejom miasta. Na szczególną uwagę zasługują przygotowywane przez niego edycje źródłowe, które pozwalają dzisiaj korzystać z materiałów, które uległy zniszczeniu po 1945r. Publikacje historyczne C. Schulza wywarły olbrzymi wpływ na wszystko, co pisano o dziejach Trzcianki również w okresie powojennym. Carl Schulz opiekował się muzeum do 1945r. Po wkroczeniu Rosjan, mimo podeszłego wieku (78 lat), został przez nich aresztowany, zamknięty w nieogrzewanej celi i dotkliwie pobity. Na skutek tego zmarł niedługo później w szpitalu, dokąd przewieziono go bez wiedzy najbliższych. Dokładna data jego śmierci nie jest  znana. Według ustnych przekazów został pochowany, wraz z dwoma siostrami zmarłymi w tym samym czasie, na cmentarzu ewangelickim przy ul. Piotra Skargi, w pobliżu grobu rodziców. Staraniem przełożonej sióstr trzcianeckiego szpitala, zatrudnieni w Trzciance niemieccy jeńcy mieli na ich mogiłach wystawić drewniane krzyże. Te jednak, zaniedbane, wkrótce przestały istnieć.

Blaschke Löbel, ur. się 7 listopada 1782r. w Rawiczu. Nauki pobierał u wybitnych talmudystów Akiwy Egera w Mirosławcu, Abrahama Tiktina w Głogowie, Jakuba Lorbeerbauma (zwanego też Jakubem Lissą) w Lesznie oraz Seeba Wolfa Klasnera w Kcyni. Poznawał też tajniki kabały. W 1818 r. został rabinem w Koźminie, a w 1829 r. powołano go na rabina w Trzciance. Ze względu na wykształcenie zarząd gminy zaproponował mu ogromne wynagrodzenie w wysokości 318 talarów rocznie. Obniżono je dopiero w roku 1856 (do 243 talarów). W Trzciance podjął się trudnego zadania podniesienia religijności gminy, a także polepszenia poziomu nauki religii. Blaschke stał na czele ostatniej Jesziwy w Wielkim Księstwie Poznańskim, a wśród uczniów znany był jako Schoenlanker Raw. Zmarł 29 kwietnia 1861r. i został pochowany na trzcianeckim kirkucie

Jan Ignacy Bocheński urodził się w Malborku w 1755 roku. Przez pewien czas związany był z ruchem masońskim. Po kasacie zakonu jezuitów pracował jako guwerner na dworze Radolińskich w Białej. Wyższe święcenia przyjął w 1788 roku i wkrótce został proboszczem w Wałczu. Tutaj powstały niektóre z jego prac historycznych, do których jako pierwszy wykorzystywał księgi wałeckie. Bocheński pracował na rzecz parafii wałeckiej z dużym poświęceniem. Na własny koszt przeprowadził remont jej budynków. Poszukując nowych źródeł dochodu Bocheński kumulował beneficja (parafie w Wałczu, Białej, Pile i Człopie), co naraziło go na oskarżenia o chciwość. Dopiero dzięki specjalnej dyspensie papieskiej mógł zatrzymać prebendy bialską i pilską. Wszczął także procesy o przywrócenie przywilejów należnych plebanom wałeckim. Zadłużony i zniechęcony przedłużającym się postępowaniem sądowym osiadł w Białej, gdzie objął stanowisko proboszcza.

Bocheński pozostawił po sobie kilka rękopiśmiennych, pisanych po łacinie, prac. Były to „Fragmenty historyczne powiatu wałeckiego”, „Historia kościoła parafialnego w Wałczu” oraz „Notatki o pierwotnym zasiedleniu powiatu wałeckiego i ziem nad Notecią leżących”. Pracował także nad monografią wsi Biała. Natomiast w osobnym dziele zebrał wszystkie istniejące dokumenty parafii wałeckiej. W 1811 roku Bocheński wycofał się z życia publicznego. W Białej wiosną 1812 roku, w pożarze spłonęły jego zbiory. Przejęty tym dramatycznym wydarzeniem, straciwszy chęć do życia, zmarł w początkach sierpnia 1812 r.

Adam Sędziwój Czarnkowski). Urodził się w 1555r.  Był jednym z najbogatszych magnatów Wielkopolski. Posiadał 3 miasta, 49 wsi oraz części 17 wsi i 2 miast. W tym Czarnków, Białą, Trzciankę i okoliczne miejscowości. Ponadto trzymał kilka starostw. Był dobroczyńcą licznych instytucji kościelnych. Między innymi w swoim testamencie zapisał na rzecz kapituły gnieźnieńskiej  znaczną sumę, mającą pochodzić z dochodów klucza bialsko-trzcianeckiego. Zmarł w 1627r. i pochowany został w czarnkowskim kościele, w cynowym sarkofagu, który jest ozdobiony 6 medalionami przedstawiającymi czyny wojenne Czarnkowskiego oraz portretem zmarłego namalowanym na miedzianej blasze.

 Franciszek Kazimierz Sędziwój Czarnkowski h. Nałęcz; był ostatnim z męskim przedstawicielem rodu Czarnkowskich posiadającym dobra bialsko-trzcianeckie. W 1655r. województwa wielkopolskie zleciły Czarnkowskiemu organizację obrony przed Szwedami. Był obecny w obozie pod Ujściem, jednak kapitulacji nie podpisał.   Zmarł w 1656r.

Erich Froese ;urodził się w Tucholi w  1880r. Od 1 czerwca 1910r. był burmistrzem Trzcianki. Wcześniej sprawował analogiczny urząd w Kcyni. W czasie I wojny światowej uczestniczył jako oficer w walkach na froncie zachodnim, gdzie był cztery razy ranny i dostał się do francuskiej niewoli. Z Francji powrócił do Trzcianki dopiero w lutym 1920 r. i ponownie objął urząd burmistrza. Stanowisko to piastował do 31 stycznia 1945r., kiedy został zaaresztowany przez Rosjan i wysłany na wschód. Zmarł 3 kwietnia 1945r., w drodze do Rosji, w Kętrzynie lub obozie etapowym pod Łodzią.

Andrzej Gembicki, h. Nałęcz, syn Krzysztofa, kasztelana gnieźnieńskiego i Krystyny z Sapiehów. Po ojcu posiadał starostwo nowodworskie, a w 1680 r. otrzymał wraz z drugą żoną, Grzymułtowską, starostwo ujskie i pilskie. Pierwszy raz wstąpił w związek małżeński z Katarzyną Czarnkowską (1663), dzięki czemu stał się współposiadaczem dóbr bialsko-trzcianeckich. Rozwiódł się z nią około roku 1676. Czarnkowska wstąpiła następnie do klasztoru. Po raz drugi Gembicki ożenił się z Katarzyną Grzymułtowską, wojewodzianką poznańską. Z tego związku doczekał się córki Heleny, dziedziczki Trzcianki, późniejszej żony Adama Iwańskiego. Zapewne wykorzystując sukces misji z 1670r. uzyskał Gembicki w 1671 r. od króla Michała przywilej na jarmarki dla wsi Trzcianka. Osiem lat później wydał dokument erygujący trzcianecki cech sukienników. Zmarł w 1688r.

Jan Ginter, urodził się w 1731. Proboszcz trzcianecki od 1754 r. do 1778  r. Posiadał tytuł doktora obojga praw. Był kanonikiem warszawskim oraz sekretarzem i kapelanem biskupa poznańskiego Teodora Czartoryskiego. Po pierwszym rozbiorze Polski, objął urząd oficjała biskupa poznańskiego dla ziem zabranych wówczas Rzeczpospolitej. W czasie pobytu w Trzciance zamierzał wybudować murowany kościół, jednak nieskutecznie. Bezskutecznie przeciwstawiał się również budowie zboru ewangelickiego, motywując to możliwymi konfliktami między wyznaniami. Próbował, przy współpracy z A. Lasockim, podporządkować sobie trzcianecką gminę ewangelicką.  Około 1765 r. otrzymał od Antoniego Lasockiego przywilej na założenie proboszczowskiego folwarku nad brzegiem nieistniejącego już jeziora Długiego (w pobliżu Smolarni), dzisiejszego Ginterowa. W 1778r. zrezygnował z trzcianeckiego probostwa i przeniósł się do diecezji chełmińskiej, gdzie w 1785r. został przez biskupa Karola Hohenzollerna mianowany kanonikiem katedralnym chełmińskim.

Richard Hessler, urodził się w 1876r. w Ückermünde. Był pastorem w Fürstenwalde n. Sprewą, od 1914 do 1925r. w Trzciance. Richard Hessler był z zamiłowania archeologiem i kolekcjonerem. Prowadził wykopaliska w okolicach Stradunia, Teresina i Radolina, dzięki którym zgromadził spory zbiór zabytków archeologicznych. Stał się on podstawą dla utworzonego w 1924 r., z inicjatywy Hesslera, Muzeum Regionalnego (Heimatmuseum). Sam pastor został jego pierwszym kustoszem. W tym samym roku doprowadził on do założenia Towarzystwa Badań Regionalnych i Opieki nad Zabytkami w Powiecie Noteckim (Die Gesellschaft für Heimatforschung und Heimatpflege im Netzekreis). Towarzystwo wydawało czasopismo popularno-naukowe (Heimatkalendär für den Netzekreis), w którym, oprócz szeroko pojętej historii regionalnej, poruszano także inne zagadnienia dotyczące terenu powiatu (z zakresu geologii, zoologii, botaniki, folkloru). Hessler publikował w nim artykuły dotyczące pradziejów ziem ówczesnego Powiatu Noteckiego. Richard Hessler zmarł w Trzciance 5 grudnia 1925 r. i został pochowany na cmentarzu ewangelickim, przy dzisiejszej ul. Piotra Skargi. Na jego nieistniejącym już nagrobku wyryto inskrypcję: Richard Hessler, pastor i badacz.

Marcin Jarosz, urodził się w Trzciance w 1801r. „z rodziców mieszczan tamtejszych”. Ukończył pojezuicką szkołę w Wałczu, następnie  był guwernerem w Krostkowie koło Wyrzyska. Wstąpił do seminarium duchownego w Poznaniu, gdzie w 1824 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Pracował jako wikary w Lesznie, a w roku 1832 uzyskał prezentę na probostwo w Święcichowie. W 1857 r.  został powołany przez arcybiskupa Przysłuskiego na kanonika katedry gnieźnieńskiej. W następnym roku został mianowany radcą konsystorza generalnego gnieźnieńskiego, a kapituła powierzyła mu pieczę nad stanem katedry. Zmarł nagle, w czasie nabożeństwa 25 października 1872 r. Pochowany został w katedrze gnieźnieńskiej. W swym testamencie legował kościołom w Trzciance, Święcichowie i katedrze gnieźnieńskiej pewne kwoty na odprawianie dorocznego nabożeństwa za swoją duszę, a także ufundował stypendium dla kształcącej się młodzieży ze swojej rodziny oraz powołał do życia fundację mająca się opiekować trzcianeckim szpitalem.

Ludwig Matzky urodził się w 1812r. w Szczecinie. Pełnił urząd burmistrza Trzcianki przez 50 lat. W 1836 r., mając 24 lata, został wybrany burmistrzem Człopy, jednak ze względu na fakt, iż nie osiągnął wymaganego ordynacją miejską wieku upoważniającego do piastowania godności (25 lat), został zatwierdzony tylko tymczasowo, do momentu osiągnięcia wymaganej dojrzałości. Dwa lata później, 27 czerwca  1838 został wybrany na burmistrza Trzcianki. Współcześni podkreślali jego zaangażowanie w sprawy miejskie. Między innymi właśnie Matzky’emu Trzcianka zawdzięczała dobry stan swoich szkół. Po długoletnim okresie sprawowania urzędu 1 października 1895 r. został przeniesiony na emeryturę. Zmarł 8 lutego 1896 r., a wdzięczni mieszkańcy miasta jego nazwiskiem nazwali dzisiejszy plac H. Sienkiewicza (dawniej Matzkyplatz).

Martin Polzin [vel Marcin Polczyński],  urodził się pod koniec XVIII w., urzędnik, ok. 1811 r. został mianowany burmistrzem Chodzieży. Wobec ucieczki z Trzcianki dotychczasowego burmistrza, Wincentego Cywińskiego, w 1816 r. Polzin zajął jego miejsce. Stanowisko to piastował do 1838 r., kiedy to w pierwszych wyborach na ten urząd, po uzyskaniu przez Trzciankę ordynacji miejskiej, wybrany został Ludwig Matzky. W 1838 r. przy pomocy państwa pruskiego Polzin wybudował nową siedzibę poczthalterii, znajdującą się w pobliżu dworca kolejowego. Zmarł 24 listopada 1871r..

Emmeline Sophie Therese Stegmann, urodziła się w Trzciance 23 lipca 1865r. Pochodziła z rodziny o bankowych tradycjach. Jej dziadek założył w Trzciance towarzystwo bankowe (Vorschußverein– mieszczące się w gmachu obecnego Zespołu Szkół Technicznych), które później odziedziczył jej ojciec. Swoją karierę w bankowości Emmeline rozpoczynała u boku ojca, pod którego opieką przepracowała dwanaście lat. W 1910 r. została wybrana dyrektorem trzcianeckiego banku. W ten sposób została pierwszą kobietą – dyrektorem placówki bankowej w Niemczech. Emmeline Stegmann udzielała się społecznie; objęła swym mecenatem działalność przedszkola, mieszczącego się przy dzisiejszej ul. Żeromskiego [obecnie budynek Muzeum Ziemi Nadnoteckiej], które tez nosiło jej imię. Ponadto brała udział w pracach Ojczyźnianego Towarzystwa Kobiet (Vaterlaendische Frauenverein), na którego potrzeby oddała piętro przedszkolnego budynku. Zmarła 26 lutego 1946 roku w Hagenow (wówczas NRD).

Mikołaj Rafał Antoni Swinarski. Był ostatnim polskim właścicielem dóbr Trzcianka, które nabył w 1778 r. od Antoniego Lasockiego, a w 1789 r. odsprzedał je rządowi pruskiemu.

Michał  Salomon Aleksander – urodził się w 1799 r. mając 16 lat pracował jako nauczyciel talmudu i języka niemieckiego w okolicy Trzcianki. W wieku 20 lat wyemigrował do Anglii, gdzie został rabinem w Norwich. W 1827 wyświęcony na pastora anglikańskiego, ewangelizował  wśród wspólnot żydowskich w Niemczech. Podróżując po Niemczech odwiedzał też Trzciankę, gdzie spotkał się z wrogością tutejszych Żydów, których religia nie dopuszczała odstępstw od wiary przodków. W 1842 został pierwszym protestanckim biskupem Jerozolimy,  gdzie został pochowany w 1845 r.